روشهای نادرست گفتگو با کودک
باسلام ، امیدوارم فهرست گفتگوهای روزمرهتان را که در مطلب قبلی به آن اشاره شد تهیه کرده باشید. اگر فهرست خود را مرور کنید دو نوع گفتگو با کودک دیده میشود.
نوع اول گفتگو که معمولاً کودک آغاز کننده آن است وقتی اتفاق میافتد که او دچار برانگیختگی، هیجان یا مشکلی شده است. او والدین را به عنوان پشتیبان و همدل خویش دانسته و به سراغ آنها میرود. اینها فرصتهای طلایی برای ارتباط حسنه، افزایش توانمندیهای مختلف فکری، ارتباطی و هیجانی و در نهایت تربیت است که سال گذشته با عنوان فصل همدلی با هم مرور کردیم. باید یادآوری کنیم که این نکته زیر بنای تمام گامهای بعدی است.
نوع دوم گفتگو که معمولاً والدین آغازکننده آن هستند وقتی اتفاق میافتد که ما دچار برانگیختگی، هیجان یا مسئلهای شدهایم. در این فصل که «دعوت به همکاری» نام دارد برآنیم تا روشهای مناسب در چنین شرایطی را مرور و تمرین کنیم. در فصل «همدلی» سعی والدین بر این بود که از طریق برخورد همدلانه زمینه آرامش کودک را فراهم کنند که این خود بهترین روش برای کمک به او در مدیریت هیجان و حل مسئله بود.
در این فصل خود والدین دارای برانگیختگی و مسئله هستند و لذا اول لازم است به مدیریت هیجان و مسئله خود دقت کنند تا مانند آتشفشان بر سر کودک خالی نشود. البته متأسفانه معمولاً این مدیریت انجام نمیشود و این هیجانات بطور مستقیم وارد دنیای کوچک کودک میشود. بدیهی است که در چنین شرایطی هر دو طرف آزردهتر شده و رابطه تخریب میشود.
نمونه هایی از این روش نادرست و مخرب در این مثال آمده است: برای درک بهتر، خواهش میکنیم والدین گرامی، خود را کودک فرض کنند و در پایان هر جمله احساسشان را به عنوان کودکی که این جمله را از والدین خود شنیده است بنویسند.
1- هنوز اتاقت را جمع و جور نکردی؟ همین الان جمعش کن، منتظر چی هستی؟ زود باش دیگه.
2- فقط اگه یک بار دیگه به اون تلویزیون دست بزنی کتک میخوری ها.
3- دارم از دست شما دق میکنم، میخواید منو بکشید! کلافم کردید!
4- از چارپایه بالا نرو میخوای بیفتی؟
5- بده من درستش کنم ، اصلا بلد نیستی یک کار درست انجام بدی! دست و پا چلفتی.
6- چند بار بگم به در یخچال دست نزنی، رد انگشتات باز رو دره، شده یک بار به حرفم گوش کنی؟ تو چرا این کارها رو میکنی؟
7- فکر میکنی کار خوبی کردی کتاب رو از دستم کشیدی؟ اصلاً چیزی از ادب نمیدونی. این کار آدمای بی ادبه! باید بدونی که اگه انتظار داری با تو با ادب باشن، تو هم باید با دیگران مودب باشی. با مردم همان رفتاری را داشته باش که دوست داری با تو داشته باشن.
8- چرا نمیتونی مثل همه بشینی سر جات! ببین داداشت چقدر مرتبه، از اون یاد بگیر.
اینها و دهها نمونه دیگر روشهای روزمره پرتکرار و نادرستی است که بهویژه در زمان ناراحتی و عصبانیت به کار میبریم. کنایه سرزنش، تحقیر، مقایسه، تهدید، سخنرانی و… رابطه ما را بیش از پیش تخریب و مسئلهها را بغرنجتر میکند.
دکتر امیرمحمد شریف
روزنامه خراسان/خراسان رضوی – مورخ چهارشنبه 1393/01/20 شماره انتشار 18657
دیدگاهتان را بنویسید