فصل جدیدی با عنوان «بهجای تنبیه»
در مطلب گذشته، مروری داشتیم بر آنچه از ابتدا تاکنون تقدیم شده است. والدینی که مطالب را بهطور مرتب پیگیری و مطالعه کردهاند به یاد میآورند که توصیه کرده بودیم اصول تربیتی را باید گامبهگام طی کرد. بهعبارتی چنانچه گام اول را خوب و محکم برنداریم برای برداشتن گام بعدی دچار مشکل میشویم. برای هر گام نیاز است گام قبلی را با درک مناسب و مهارت کافی به اجرا بگذاریم تا بهقولمعروف زیر پایمان خالی نشود. چنانچه والدین در خانواده خویش موفق شده باشند فصل «همدلی» را بهدرستی اجرا کنند بدون شک بیش از نیمی از مسائل آنان حلشده است؛ بنابراین برای فصل بعدی «دعوت به همکاری» مسائل کمتری خواهند داشت. فرزندان نیز وقتی در فصل همدلی برخوردهای همدلانه را شاهد بوده و حس کردهاند، برای پاسخگویی به دعوت به همکاری والدین خویش آمادگی و شوق بیشتری دارند. چنانچه این مراحل نیز خوب طی شود، باز میتوان گفت که بیش از نیمی از مسائل فصل دعوت به همکاری در چارچوب همین آموزهها قابل حل و رفع است. اکنون اگر مشکلاتی مانده یا بهعبارتی فرزند من به هیچکدام از روشهای دعوت به همکاری پاسخ نداده است لازم است دو اقدام را انجام دهم. ابتدا با مرور آنچه پیش آمد و نوع رفتارهای جدیدی که در حال انجامش هستم سعی میکنم ببینم آیا نکتهای را جا انداختهام یا گامی را نادیده گرفتهام یا نه. آیا بر اساس آموختهها و نکات ارائهشده گامبهگام حرکت کردهام؟ آیا دنبال رابطه حسنه و رشد بودهام یا دنبال تحمیل حرف خواسته یا نظر خویش؟ همه اینها بهنوعی در مطالب گذشته بهطور مختصر یا مفصل آمده است. سپس درصورتیکه پاسخ این سؤالات رعایت اصول و نکات اشارهشده در روشهای تربیتی بود، آماده ورود به مرحله بعدی و فصل جدیدی با عنوان «بهجای تنبیه» میشویم. بدون شک وقتی والدین باوجود مشغلههای روزمره زندگی و مسائل مختلف آن، با سعی و تلاش فراوان روشهای دعوت به همکاری را اجرا میکنند و پاسخ مناسبی از فرزندشان دریافت نمیکنند بیشازپیش برانگیخته و آشفته میشوند در این صورت احتمال انجام رفتارهای نادرست و گفتن کلمات نامناسب زیاد است. اینجا اغلب ما به فکر تنبیه کودک میافتیم. حتی گاهی فقط با تنبیه فرزند است که احساس آرامش میکنیم. چراکه در آموختههای گذشته و تجارب قبلی خویش تنها راه آرامسازی خود را مجازات و تنبیه کسی میدانیم که عامل آزردگی ماست. بهعبارتی فقط در صورتی دلمان خنک میشود که حس کنیم فرد مقابل و نافرمان را تنبیه یا ادب کردهایم. این موضوع حتی در رفتارهای اجتماعی ما بسیار نفوذ دارد و دیده میشود. در مطالب آینده میخواهیم راهکارهایی را بهجای آنچه بهطور رایج تنبیه نامیده میشود ارائه کنیم. ذکر این نکته مهم است که واژه تنبیه در اصل بار معنایی بدی ندارد ولی آنچه در جامعه و ذهنها بهعنوان تنبیه جا گرفته است نهتنها موجب عبرت و تنبیه نمیشود؛ بلکه در بسیاری از موارد موجب سرکشی، تضاد و اصطکاک روزافزون خواهد شد.
دکتر امیرمحمد شریف
روزنامه خراسان/خراسان رضوی – مورخ چهارشنبه 1393/03/21 شماره انتشار 18707
دیدگاهتان را بنویسید