گامهای اصلی بهجای تنبیه
در قسمت دوم فصل «بهجای تنبیه» به گام دوم یعنی «در مورد احساسات خود صحبت کنید» رسیدیم. بدون شک در یک رابطه مناسب و باثبات، باید نیازها و احتیاجات هردو طرف رابطه دیده شود. توجه به احساسات و نیازهای خود والدین که باید نقش مدیر این ارتباط را ایفا کنند، ضرورتی صدچندان دارد. آرامش آنها مدیریت رابطه را میسر میکند و احتمال موفقیت و خشنودی هر دو طرف را بیشتر خواهد کرد. در داستان امیر، یخ رابطه امیر و مادر، با جملاتی حاکی از درک نیازها و احساساتش آب شده است.
اکنون مادر شاهد گشودگی او برای ارتباط مناسب است و میتواند وارد گام دوم شود و از احساسات و نیازهای خودش بگوید. میتواند بگوید: «وقتی امیر سروقت به خانه نمیرسد من نگران میشوم» یا «مادرها بچههایشان را خیلی دوست دارند و وقتی سروقت به خانه نمیرسند خیلی نگرانشان میشوند» و یا «وقتی از ساعت رسیدن تو به خانه میگذرد و من از تو بیخبرم خیلی نگران و ناراحت میشوم». اکنون امیر بهطور واقعی میتواند حس مادر و نگرانی او را درک کند چراکه در گام اول با همدلی و درک مادر به آرامش کافی رسیده و قدرت استنباط و تحلیل کافی و متناسب با سن خود را یافته است.
با این درک دوسویه او و مادر آماده برداشتن گام بعدی «رویهم گذاشتن افکار» میشوند. در این گام مادر میتواند بگوید: «اگر باهم فکر کنیم میتوانیم یکراهی پیدا کنیم که هم تو راحتتر باشی و هم من نگران نشم» و یا «بیا فکر هامون رو رویهم بگذاریم و ببینیم چه راهی به ذهنمون می رسه؟». وقتی به خودمان برای فکر کردن فرصت میدهیم، ممکن است در این فرصت انواع ایدهها توسط امیر مطرح شود. این ایدهها و طرحها چه واقعی، چه عملی یا غیرواقعی و غیرعملی، مهم نیست. فقط اهمیت آنها در این است که امیر باقدرت تفکر خود، سعی دارد، راهحل را بیابد و مسئلهای را حل کند لذا در این مرحله، نهتنها جلوی بیان را نمیگیریم و قضاوتی در مورد راهحلها نمیکنیم، بلکه باید با استقبال و گشودگی حرفها و افکارش را شنید و حس خوب تفکر و استنتاج را در او تقویت کنیم.
حال به گام چهارم یعنی «تمامی نظرات را بدون ارزیابی بنویسید» رسیدیم. مادر شروع به نوشتن راهحلها و ایدههای خود و امیر میکند. هیچ ایده و نظری، ارزیابی و قضاوت نمیشود. هر ایده در جای خود مهم است، نه به دلیل اینکه راهحلی خوب و عالی است، بلکه به دلیل اینکه حاصل فکر، مخلوق استدلال و تلاش یک انسان است و قابلاحترام و ارزش است. از سوی دیگر این گامهای هرچند کوچک، او را آماده ورود به دنیای واقعی میکند و توانایی درک، استدلال و یافتن راهحل را در او تقویت میکند. به عبارتی روند تربیتی و رشدی مهم و مناسبی است که نباید از آن غفلت کرد. اکنون دارای فهرستی از راهحلها هستیم. امیر نیز احساس مشارکت در حل مسئلهای را با اتفاق مادر تجربه میکند و به این دلیل مشتاق ادامه کار است. اکنون به گام پنجم و آخر رسیدهایم. «بهترین راهحل را مشخص کنید»
دکتر امیرمحمد شریف رضویان
روزنامه خراسان/خراسان رضوی – مورخ دوشنبه 1393/06/10 شماره انتشار 18773
دیدگاهتان را بنویسید