همدلی، گامی بزرگ در تربیت کودک
«رب ادخلنی مدخل صدق و…»
امیدوارم والدین عزیز با رویکرد تکریم و ارزشمندی کودک و دنیای او به حد کافی آشنا شده و آماده برداشتن گامهای بعدی باشند. این رویکرد زیربنای تربیت انسان و کودک است که در عین احترام و ارزش در آن سعی میشود امکان رشد و شکوفایی نیز فراهم آید بنابراین در تمام گامهای بعدی باید مد نظر باشد.
اکنون میخواهیم وارد فصلی شویم که آن را «همدلی» مینامیم و گامهای فکری و رفتاری آن را یک به یک بشناسیم و به آن عمل کنیم. به طور خلاصه همدلی به معنای درک احساس و نشان دادن این درک به کودک است. روشن است که کودک وقتی به همدلی نیاز دارد که مسئله یا موضوعی او را از حالت عادیاش خارج ساخته و دنبال محلی برای ابراز وجود، گوشی شنوا و فردی همدل است که آرامشش را بازیابد. دنیای بزرگسالان نیز چنین است و ما هم وقتی آشفته و هیجانی میشویم به گوشی شنوا و همدل نیاز پیدا میکنیم. جالب آن که وقتی همدلی انجام میشود، افراد دوباره بر خود مسلط میشوند و مسئلهشان را مدیریت میکنند. اولین و مهمترین گام در فصل همدلی، تصور کودک و شرایط اوست.
تصور کنید دختر پنج سالهای هستید که جوجه خوشگلش که خیلی به آن علاقه دارد مرده است. چه احساسی دارید؟ چگونه فکر میکنید؟ دوست دارید ناراحتیتان را چگونه و پیش چه کسی بگویید؟ و…
تصور کنید که پسر شش سالهای هستید که بعد از مدتی انتظار، تفنگ جدیدی خریده است و فردایش هر چه میگردد آن را پیدا نمیکند و به والدین خود پناه آورده است و با ناراحتی زیاد میگوید تفنگم گم شده! چه احساسی دارید؟ چگونه فکر میکنید؟ دوست دارید چگونه و با چه کلمات و رفتاری شما را همراهی کنند؟ و…
این موضوع در آموزههای دینی و فرهنگی ما نیز بسیار آمده است که خودت را جای دیگران بگذار اما مسئله این است که تصور شرایط دیگری، خود یک مهارت است که به آموزش و تمرین نیاز دارد.
امروزه در روانشناسی آن را اینگونه بیان میکنند: با قلب او حس کردن، با چشم او دیدن و با گوش او شنیدن. بدیهی است که این دیدن، شنیدن و حس کردن، با فکر و توان کودک تصور میشود. نکته بسیار جالب در قدرت تصور، این است که به محض انجام تصور، خواهید دید که به همان میزان رفتار شما با کودک نیز تغییر میکند، بدون اینکه تصمیم خاصی برای آن داشته باشید. قدرت تصور، مقدار زیادی از بار تحمل را در ارتباط با کودک میکاهد و بهجایش رضایت و خوشنودی خود والدین را در پی دارد. امید که این قدرت تصور به جای تحمل قرار گیرد و آرامش بیشتری به زندگی و روابطمان ببخشد.
موفق باشید.
دکتر امیر محمد شریف
روزنامه خراسان/خراسان رضوی – مورخ چهارشنبه 1392/11/16 شماره انتشار 18617
دیدگاهتان را بنویسید